Kasım ayı enflasyonu %3,5 ile piyasanın ve İş Yatırım’ın %3,0’lük tahmininin üzerinde geldi. Tarihsel ortalamasının (%0,7) çok üzerinde gelen veri ile yıllık enflasyon %21,3’ya yükseldi. Enerji ve gıdayı hariç tutan çekirdek C enflasyonunda aylık %2,8, yıllık %17,6 (Ekim: %16,8) ile görece daha sınırlı bir artış görülüyor. Ancak aylık %10, yıllık %55 artan üretici fiyatlarının önümüzdeki aylarda çekirdek enflasyonu da %20 üzerine çekmesini bekliyoruz.
Enflasyondaki genele yaygın yükseliş korkutucu bir tablo çiziyor. Gıda enflasyonu (%3,9, +1,1yp) ekmek ve tahıllardaki fiyat artışıyla (%7,2) tarihsel medyanın (%0,2) çok üzerinde gelmeye devam ediyor. Ulaştırma (%6,3, +1,0yp), konut (%3,1, +0,5yp), ev eşyası (%3,4, +0,3yp), lokanta ve oteller (%4,1, +0,3yp) ve eğlence (%2,2, +0,1yp) tarihsel ortalamasının çok üzerinde gelerek enflasyonu yukarı çeken diğer gruplar. Giyim ve ayakkabı (%1,7, +0,1yp) tarihsel ortalamasının altında kalan tek harcama grubu.
Ulaştırma grubunun otomobil alt kalemine dair ufak bir not düşelim. Otomobil fiyatlarında Ekim ayı verisine gözükmeyen fiyat artışlarının Kasım ayına yansımasıyla benzinli (%12,1, +0,4) ve dizel (%6,4, +0,3yp) otomobillerde tek ayda çok yüksek fiyat artışları görüyoruz. Öte yandan piyasa fiyatlarına ilişkin gözlemler Aralık ayında otomotiv fiyatlarında %20’nin üzerinde aylık zamlara işaret ediyor.
Çekirdek enflasyonda Eylül ayında başlayan yükseliş hızlanıyor. Mevsimsellikten arındırılmış C endeksi aylık %2,8 ile (Ekim: %1,3, Eylül: %1,3, Ağustos: %0,6) korkutucu bir hızla yükseliyor.
Özel kapsamlı TÜFE göstergeleri alt detayları da enflasyondaki yükselişin genele yayıldığını gösteriyor. Mevsimsellikten arındırdığımız verilere göre altın hariç dayanıklı mallarda (Kasım: %4,2, Ekim: %1,2, Eylül: %1,5), enerji ve gıda dışı mallarda (Kasım: %3,4, Ekim: %2,3, Eylül: %1,0) enflasyon sert bir şekilde yükseliyor. Beklentilerin ve fiyatlama alışkanlıklarının bozulmasıyla hizmet fiyatları manşet enflasyondaki yükselişe katılıyor (Kasım: %2,1, Ekim: %1,1, Eylül: %1,4).
Kur şokunun genele yaygın etkileri ve beklentilerde bozulmayla önümüzdeki aylarda enflasyon yükselmeye devam edecek. 2021 yıl sonu için %23,0 olan enflasyon tahminimizi üretici fiyatlarından ve kur şokundan gecikmeli geçişler nedeniyle %25-%26 bandına güncelliyoruz. Genişleyici para ve gelirler politikaları nedeniyle 2022 yılının ilk çeyreğinde enflasyonun %30’a ulaşmasını, ilave kur şokları yaşanmazsa ancak yılın dördüncü çeyreğinde manşet rakamın gerilemesini bekliyoruz. Dolayısıyla 2022 yıl sonu için %20 olan tahminimizi de %24’e yükseltiyoruz. %24’lük 2022 yıl sonu tahminimiz üzerinde riskleri yukarı yönlü gördüğümüzü ekleyelim.
Serhat Gürleyen, Araştırma Direktörü
Dağlar Özkan, Ekonomist
