Otomobil üreticileri, hammadde üreticileriyle yeni ortaklıklar kurarak ve piller için kimyasallar üreten tesislere yatırım yaparak elektrikli araçlar için tedarik zincirini daha fazla kontrol etmeye çalışıyor.
General Motors, Volkswagen AG ve diğer büyük otomobil şirketleri, kendi elektrikli araç aküsü tedariklerini sağlamak için şimdiden ortak girişim fabrikalarına büyük harcamalar yapıyorlar. Şirketler, maliyetleri düşürmeye, aranan bileşenleri güvence altına almaya ve pil kalitesi ve performansı üzerinde daha fazla kontrol sağlamaya çalıştıkça daha da genişlemek istiyorlar.
Tesla, elektrikli araç öncüsünün dünyanın en değerli otomobil üreticisi olmasına yardımcı olan EV pili yapımında daha fazla kaynak sağlayan ilk firmalar arasındaydı. Otomobil üreticilerinin tedarik zincirlerini daha fazla kontrol etme baskısı, aynı zamanda yarı iletken kıtlığı sebebiyle yakın geçmişte araç üretiminin engellenmesi sebebiyle geliyor.
Geçtiğimiz haftalarda Volkswagen ve Stellantis, elektrokimyasal özellikleri onu elektrikli araçların güçlü pilleri için ideal metal yapan lityumun arzını kısmak için anlaşmalar yaptığını duyurdu.
GM, Aralık ayı başlarında, pilin maliyetinin büyük bir kısmını oluşturan kritik bir bileşeni olan katot malzemeleri üretmek için Koreli çelik ve kimya üreticisi POSCO ile yeni bir Kuzey Amerika fabrikasına yatırım yapacağını söyledi.
Volkswagen, Belçikalı malzeme şirketi Umicore ile benzer bir katot malzemesi fabrikası kurmayı planlıyor.
Hareketler, bazı üreticilerin üretim için gerekli tedarik zincirinin çoğuna sahip olduğu veya satın aldığı otomobil endüstrisinin ilk günlerine dayanan bir strateji olan dikey entegrasyon unsurlarını yeniden benimseyen bir sektöre işaret ediyor. Araba endüstrisinin ilk zamanlarında Ford Motor bir noktada madenlere ve bir çelik fabrikasına sahipti. Hatta bir ara kendi boyalarını bile üretmeyi denediler ancak teknik bilgi birikiminin yetersiz olması sebebiyle vazgeçtiler.
Analistler, değişikliğin aynı zamanda elektrifikasyonun endüstrinin otomobil üreticileri ve tedarikçileri arasındaki normal hiyerarşisini bozmakla tehdit ettiği bir zamanda geldiğini söylüyor.
Katot malzemesi fabrikasına ek olarak GM, yaz boyunca Kaliforniya’nın Salton Denizi’nde lityum için bir jeotermal çıkarma projesine yatırım yapmak için bir anlaşma da imzaladı.
Küresel otomobil endüstrisi, bazı büyük otomobil şirketlerinin ürün serilerini genişletmek için milyarlarca dolar taahhüt etmesiyle, daha fazla elektrikli araç satma çabalarında agresif davranıyor. Buna ek olarak, hükümetler aynı anda emisyon kurallarını sıkılaştırırken üretimi ve satışları arttırmak için teşvikler sunuyor. Sonuç olarak, Morgan Stanley’deki analistlere göre, PLUG İN modellerinin 2030 yılına kadar dünya çapında satılan tüm yeni araçların yarısını oluşturması bekleniyor.
Yine de bu araçlar, benzinle çalışan otomobiller ve kamyonlar için onlarca yıldır oluşturulmuş olanlardan çok daha farklı bir tedarik zinciri gerektiriyor.
Elektriğe keskin geçiş, şirketlerin pilleri ve gelecekteki satış hedeflerini karşılamanın temeli olan diğer bileşenleri yapmak için yeterince yüksek kaliteli malzeme temin edip edemeyeceği konusunda endişeleri artırdı.
Yöneticiler, daha fazla tedarik zinciri üretimini kontrol etmenin, şirketleri gelecekteki fiyat artışlarından ve kıtlıklardan korumaya yardımcı olabileceğini söylüyor. Covid-19 salgını ve son yarı iletken kıtlığı ile ilgili aksamalar, otomobil endüstrisini bu yönde daha da zorlayarak üreticileri küresel dış kaynak kullanımına olan bağımlılıklarını azaltmaya sevk ediyor.
Son yıllarda otomobil şirketleri, dikey entegrasyondan büyük ölçüde uzaklaştı, parça üretim operasyonlarını devre dışı bıraktı ve bileşenleri sağlamak için dış tedarikçilere daha fazla güvendi. Dikey entegrasyon, sermaye yoğun ve riskli olabilir ayrıca geçmişte otomobil üreticileri, şirket içinde yazılım geliştirme gibi yeni yetkinlikler getirmekte zorlandılar, bu da gecikmelere ve satışların düşmesine neden oldu.
Tesla, pil yapma yeteneklerine daha fazla yatırım yaptığında, bunu kısmen zorunluluktan yaptı. Uygun fiyatlı, kitlesel pazar elektrikli araçlar yapma hedefine ulaşmak için çok büyük miktarlarda pile ihtiyacı vardı. Tesla, kendi talebini karşılamak için Japon pil üreticisi Panasonic ile 2016’da açılan bir ortak girişim olan ilk gigafactory’sini kurdu.
Yıllar sonra, neredeyse her büyük otomobil üreticisi Tesla’nın yaklaşımını taklit etti ve kendi ortak girişimi olan pil fabrikalarına yatırım yaptı. Daha fazla üretime geçme risklerini dengelemek için otomobil üreticileri, projelerin maliyet yükünü paylaşmaya yardımcı olmak ve hâlihazırda bu alanda faaliyet gösteren şirketlerin uzmanlığından yararlanmak için ortaklıklar kuruyor.
Analistlere göre, lityum-iyon pil üretimi, önemli girdileri arıtmak ve üretmek için büyük ölçüde Çin’e bağlı. Bu güvenin nakliye maliyetlerini artırdığını ve otomobil üreticilerini – özellikle ABD’dekileri – jeopolitik risklere maruz bıraktığını söylüyorlar.
Şirketler ve ABD hükümeti, Kuzey Amerika’da piller için bir tedarik zinciri oluşturmak için milyarlarca dolar harcıyor; bu, otomobil endüstrisinin daha fazla elektrikli aracı yola çıkarmaya yönelik uzun vadeli planları için kritik olan bir üretim çabası.
Bu gelişmeler doğrultusunda piyasalar, artan pil talebine karşın pil üretiminde kullanılan metalleri değerlemeye başladı. Metallere değinmeden önce pil üretim sürecinin nasıl olduğu ve hangi madenlerden oluştuğu hakkında bilgilendirme yapmak isterim.
Piller, bir elektrikli araçtaki en pahalı bileşendir ve maliyetinin yaklaşık üçte birini oluşturur.
Amerikan elektrikli otomobil üreticileri geleneksel olarak pilleri kendileri üretmek yerine geniş bir tedarik zincirine güvenmektedirler. Hammaddeler öncelikle Avustralya, Çin, Kongo ve Endonezya gibi ülkelerde çıkarılmaktadır. Kimyasal işleme, pil bileşenleri ve montajı çoğunlukla Çinli şirketler tarafından yapılıyor.
Kuzey Amerika yapımı piller için teşvikler sağlayan ve pilleri yurt dışından tedarik eden araba şirketlerini cezalandıran yakın zamanda kabul edilen Enflasyon Azaltma Yasası, ABD’de hücre üreten fabrikalardan hammadde madenciliği yapmak için yeni girişimlere kadar bir dizi yeni proje dalgasını teşvik ediyor.
Ekim ayında Biden yönetimi, elektrikli araçlar ve elektrik şebekesi için yerel pil üretiminin genişletilmesine yardımcı olmak için 10’dan fazla eyaletteki yaklaşık 20 şirkete toplam 2,8 milyar dolarlık teşvik vereceğini duyurdu. Bu finansman, 2021’in sonlarında geçirilen altyapı paketinin bir parçasıydı.
Para, lityum, grafit ve diğer pil malzemelerini işleyen, bileşen üreten ve geri dönüştürülmüş malzemelerden bileşen üretmek gibi yeni yaklaşımlar sergileyen projelere gidecek.
Projeler, ABD pil üreticilerinin yabancı tedarik zincirlerine olan bağımlılığını azaltmak amacıyla belirli malzeme ve bileşenlerin tedarikini artırma konusunda uzmanlaşacak.
Pil tedarik zincirindeki ABD şirketlerine verilen 2,8 milyar dolarlık federal ödüllerin dökümü
Araçlara gömülü pil hücrelerinin montajı, tipik olarak birden fazla şirketi içeren ve coğrafi olarak kıtalara dağılmış olabilen bir sürecin yalnızca bir parçasıdır. İlk adımda madencilik şirketleri, yeşil enerjiye olan talep arttıkça değeri artan lityum, nikel ve diğer mineraller gibi hammaddeleri çıkarıyor. Ardından, diğer şirketler – genellikle başka ülkelerdeki – mineralleri işler. Daha sonra, diğer uzman şirketler anotlar, katotlar, ayırıcılar ve elektrolitler gibi bileşenler üretir. Dördüncü adım, bir pili yönetmeye yardımcı olan elektronikler ve sensörler dahil olmak üzere bileşenleri barındıran pil hücrelerinin üretimini içerir.
California merkezli bir pil üretim şirketi olan Amprius Technologies’in CEO’suna göre, anot ve katot gibi bileşenleri üreten uzmanlaşmış şirketler, ABD’de endüstrinin büyümesi için çok önemlidir. iki düzine ABD şirketi, yerel tedarik zincirini güçlendirmeye yardımcı olmak için milyonlarca dolarlık federal fon sağladı.
Şirket, geleneksel anotlara göre daha yüksek enerji yoğunluğuna sahip olduğunu söylediği pilleri üretmek için geleneksel grafit yerine anotlarında silikon nanoteller kullanıyor. Diğer pil bileşenleri için yabancı şirketlere güveniyor. Benzer bir şirket ise Enovix Corporation. Ancak bu şirket henüz kar üretemeyen numunelik piller üretmektedir.
Araba üreticileri, federal teşviklerden yararlanmak ve tedarik zincirleri üzerinde daha sıkı kontrol elde etmek için pil üreticileriyle ortak girişimler oluşturuyor.
Planlar, önümüzdeki beş yıl içinde, çoğu Orta Batı ve Güney’de mevcut montaj fabrikalarının yakınında bulunan bir düzineden fazla pil fabrikasının inşa edilmesini gerektiriyor. Projeler, ABD’nin pil üretimini ABD’ye getirme çabasında önemli bir adımı temsil etse de, bu tesisler yurtdışından tedarik edilen malzemelere güvenecek.
Ancak şimdiye kadar anlattığım dönüşüme rağmen pillerde kullanılan metal fiyatlarında ciddi gerilemeler söz konusu.
Geçtiğimiz birkaç ayda, daha önce çok yüksek olan kobalt ve lityum fiyatları önemli ölçüde düştü. Düşüş hem arz hem de talep tarafından kaynaklanıyor. Tedarik darboğazları hafiflerken, Çin’in elektrikli araçlara olan talebi ve birçok tüketici elektroniğine yönelik küresel talep de yavaşlıyor. Bunun sebeplerinden birisi de Çin’deki alıcılar için EV sübvansiyonların 2022’nin sonunda sona ermiş olması.
Gözden en çok kobalt düştü: Benchmark Mineral Intelligence’a göre Şubat ayında fiyatlar geçen yılın Ocak ayına göre %61 düştü. Lityum karbonat fiyatları geçen yılın büyük bölümünde hızla yükseldi, ancak metal Kasım ayından bu yana %21’lik keskin bir düzeltme gördü.
Pillerden normal araçlara kadar her şeyin çıkışı keskin bir şekilde yavaşladı. Buna rağmen, iki yıllık hızlı büyümenin ardından, Avrupa veya ABD’deki alıcılar ekonomileri yavaşlarken bu yıl pahalı alımlardan kaçınırlarsa, elektrikli araç arzı talebi aşma riskiyle karşı karşıya kalabilir.
Spesifik olarak kobalt için başka bir faktör, daha yüksek enerji yoğunluğu ve daha ucuz olan nikel açısından zengin piller için artan tercihtir. Çin’in yeni EV satış vergisi muafiyetlerinin geçen yıl sona ermesiyle, daha pahalı kobalt ağır piller kullanan EV’ler daha zor satılıyor. Kobaltsız, uygun maliyetli lityum demir fosfat piller de yeniden popülerlik kazandı.
Pillerinde kobalt da kullanan tüketici elektroniğine olan talep son zamanlarda hem Çin’de hem de Batı’da baskı altında. Rystad Energy, tüketici elektroniğinde kullanılan lityum kobalt oksit pillerden gelen kobalt talebinin, akıllı telefon, tablet ve dizüstü bilgisayar sevkiyatındaki düşüş nedeniyle 2022’de en az %12 düştüğünü tahmin ediyor.
Kısmen ABD’den kaynaklanan yeni madencilik ve işlemeye yönelik çok güçlü teşvikler nedeniyle tedarik zinciri darboğazları da beklenenden daha hızlı gevşiyor gibi görünüyor. Rystad, kobalt madeni üretiminin 2023’te %33 artacağına inanıyor ve danışmanlık firması, lityum üretiminin tam %41 artacağını düşünüyor.
Dünyanın en büyük ekonomilerin üçünün hepsinde (ABD, Avrupa ve Çin) büyüme bu yıl olumlu yönde sürpriz yapmazsa fiyatlarda daha fazla düşüş için sahne hazır görünüyor.
En azından lityum talebi için daha uzun vadeli görünüm muhtemelen parlak olmaya devam ediyor – ancak yeni, yıkıcı teknolojilerin potansiyeli göz ardı edilmemeli. Ne olursa olsun, inişli çıkışlı bir yolculuk olabilir.
Elektrikli Araç Bataryası Üreten Firmalar Nelerdir?
Enovıx (NASDAQ:ENVX)
Bakacağımız ilk lityum pil stoğu, yeni nesil pil teknolojisi oluşturmaya odaklanmış bir üretici olan Enovix Corporation’dır. EV’lerin yüksek güç gereksinimleri ve araçların güç ve şarj kapasiteleri konusundaki talepleri nedeniyle şirket, zorlukların üstesinden gelmek için yeni teknolojiler geliştiriyor. Enovix, akıllı telefon ve diğer mobil bilgi işlem cihazlarından tüketici EV’lerine kadar üst düzey uygulamalar için daha yüksek enerji yoğunluğuna sahip bir pil geliştirmek için silikon anotlar, 3D mimari ve şişme önleyici kısıtlamaların bir kombinasyonu ile çalışıyor.
Enovix, her pilin enerji yoğunluğunu artırmak için tasarlanmış tescilli bir 3 boyutlu pil hücresi mimarisiyle çalışıyor. Teknoloji, pilin enerji depolama kapasitesini mevcut grafit tabanlı anot teknolojisine göre ikiye katlama potansiyeline sahip silikon anotların kullanımına dayanmaktadır. Enovix’in pil tasarımının yüksek enerji yoğunluğu, mimari kısıtlamalar, şarj verimliliği, döngü şişmesi ve döngü ömrü sorunlarını karşılaması gerektiğinden şirketin geliştirme çalışmalarının gidişatını etkiledi.
Şirket henüz düzenli üretim aşamasına gelmediği için Enovix oldukça spekülatif bir hisse senedi. Bildirilen son çeyrek olan 3Ç22’de şirket pil üretti – ancak bunlar normal satışlardan ziyade gelir getirmeyen numune kalemleriydi.
Dragonfly Energy (NASDAQ:DFLI)
Bakacağımız bir sonraki şirket, yenilenebilir enerjideki kesinti sorununu çözmeye odaklanıyor. Başlıca yenilenebilir enerji kaynakları olan rüzgar ve güneş, bariz bir sorundan mustariptir: rüzgar kesilebilir ve güneş batabilir. Rüzgâr ve güneş enerjisinin, aralıklılığın getirdiği zorluğun üstesinden gelmeye yardımcı olmak için bir enerji depolama sistemine ihtiyaç duyduğu bir sır değil. Dragonfly Energy Holdings bu konuda çalışıyor.
Şirket, daha akıllı ve daha verimli enerji depolaması için geliştirilmiş pil teknolojisinin mantıksal yolunda ilerliyor. Dragonfly’ın depolama teknolojisi, tescilli ve patentli bir katı hal pil hücresi tasarımına dayanmaktadır. Geçtiğimiz Aralık ayında Dragonfly, ABD Patent ve Ticari Marka Ofisi tarafından verilen yeni bir patenti açıkladığında, katı hal pil hücrelerinin üretimine yönelik önemli bir adımın duyurusunu yaptı.
Dragonfly, bir üretim artışı ve düzenli satışlar için çalışırken aynı zamanda bir ürün serisi hazırlıyor. Şirketin üretime hazır 10 akü modeli ve gelişmiş regülatör alternatörü bulunuyor. Akü hattı, bir lityum-iyon derin döngü tasarımı kullanır ve geleneksel – ve oldukça zehirli – kurşun asitli akülerin yerini alabilecekleri 12 volt, 24 volt ve 48 volt sistemler için uygun akülere sahiptir.
Dragonfly, yukarıdaki Enovix gibi, gelir öncesidir ve bu nedenle spekülatif bir hisse senedidir. Geçen Ekim ayında bir SPAC işleminin tamamlanmasıyla NASDAQ endeksine girmiş olması nedeniyle, kamu piyasaları için de oldukça yenidir.
Albemarle (NYSE:ALB)
Albemarle, çoğu EV pilinde önemli bir bileşen olan dünyanın en büyük lityum üreticilerinden biridir. Madencilik ve temel malzemeler şirketi, son yıllarda odağını lityuma daralttı.
Albemarle, pil kalitesinde lityuma yönelik artan talebi karşılamak için Şili, Avustralya ve Çin’de birkaç proje geliştirmekle meşgul. Artan lityum fiyatlarıyla birleştiğinde, artan üretim kapasitesi, Albemarle’nin geçen yıl finansal rehberliğini birkaç kez yükseltmesine yol açtı. 2023 mali yılı için $11.3 ila $12.9 milyar satış ve $26 ila $33 arasında hisse başı kar beklentisi mevcut. Analist beklentileri $11.1 milyar satış ve $28.17 hisse başı kar yönüdeydi.
QuantumScape (NYSE:QS)
QuantumScape, elektrikli araçların menzilini artırmak ve daha hızlı şarj olmalarını sağlamak için katı hal pil teknolojisi geliştiriyor. ABD şirketi, pil teknolojisini geniş ölçekte test etmeye yeni başlıyor. Şu anda herhangi bir gelir elde etmese de yılda 200.000’den fazla pil üretmeye başlamayı planlıyor.
QuantumScape, teknolojisini pazara sunmak için büyük harcamalar yapıyor. Şirket, prototip pil örneklerini bu yıl EV otomobil üreticilerine teslim etmekle birlikte test arabaları için pil sağlamayı ve 2024 veya 2025’te ticari pil üretimine başlamayı planlıyor.
Microvast (NASDAQ:MVST)
Microvast, lityum iyon pil çözümleri tasarlar, geliştirir ve üretir. 2006 yılında kurulan şirket, özel amaçlı bir satın alma şirketi (SPAC) olan Tuscan Holdings ile birleşerek Temmuz 2021’de halka açıldı. Anlaşma, Microvast’a gelecekteki büyümesini finanse etmeye yardımcı olması için 700 milyon dolardan fazla nakit sağladı.
Pil teknolojisini geliştirme riskinin yanı sıra, Microvast’ın ek bir riski daha var. Çoğunluğu Çin’deki hissedarlara ait olduğundan, şirkete ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından 2024 yılına kadar Yabancı Şirketler Sorumlu Holding Yasası’na (HFCAA) uyması gerektiği bildirildi. Nitelikleri karşılayamazsa, Microvast’ın hisseleri ABD borsalarından çıkarılacaktır.
Solid Power (NASDAQ:SLDP)
QuantumScape gibi diğer katı hal pil rakiplerinin aksine, Solid Power tasarımlarını lisanslamayı veya katı elektrolitini üretimde kullanılmak üzere diğer pil üreticilerine satmayı planlıyor. Dahası, teknolojisi mevcut teknolojilerle uyumludur, bu da tasarımlarının piyasaya daha hızlı sürülebileceği anlamına gelir. Solid Power halihazırda az miktarda gelir elde ediyor.
Şirket, elektrolitini 2024’te büyük ölçekte üretmeye başlamayı planlıyor ve 2028’e kadar hızla 40.000 metrik tona çıkacak. Bu, yılda yaklaşık 800.000 EV üretimini desteklemek için yeterli. Ford ve BMW tarafından desteklendiğinden, zaman çizelgesinde çalışabilirse müşterilerinin pilleri için sıraya girmesi gerekir. Yine de, teknolojisinin beklendiği gibi çalışmaması veya rakiplerin o sırada daha iyi bir ürünle çıkması riski vardır.
Lithium Americas Corp. (NYSE:LAC)
Lithium Americas Corp, Amerika Birleşik Devletleri ve Arjantin’de, öncelikle lityum yataklarını araştıran bir kaynak şirketi olarak faaliyet gösteriyor. Şirket 2007 yılında kurulmuştur ve merkezi Vancouver, Kanada’dadır. Kasım ayının başında Lithium Americas Corp, Kuzey Amerika ve Arjantin iş birimlerini iki bağımsız halka açık şirkete ayırma planlarını duyurdu.
Aşağıda, biraz önce bahsettiğim hisselere ek olarak bilgilendirme amaçlı elektrikli otomobil üreticileri gibi konu ile bağlantılı şirketlerin bulunduğu genel bir tablo bulunmaktadır. Kimi şirketlerin piyasa değeri oldukça küçük olmasından dolayı dikkatli olunmasında fayda vardır.
