Şubat ayında tüketici enflasyonu aylık %4,5 (Ocak %6,7) ile İTO İstanbul enflasyonu (%4,1), piyasanın ortalama beklentisi (%4,0), İş Yatırım tahmininin (%3,6) üzerinde geldi. Yıllık enflasyon ise 2,2 yüzde puan artış ile %67,1 seviyesine yükseldi. Ücret artışının gecikmeli etkileri ve yüksek gıda enflasyonu sebebiyle Şubat ayı için oldukça yüksek bir aylık enflasyon görüyoruz.
Tahminimiz gerçekleşme arasındaki fark çok büyük oranda gıda enflasyonunun beklentimizden yüksek olmasından kaynaklanıyor. İstanbul Bilgi Üniversitesi CEFIS online gıda fiyatları endeksi tahmin yaptığımız dönemde aylık %4,0 civarı bir gıda enflasyonuna işaret ediyordu. Ancak enflasyon anketleri kapandıktan sonra Türk-İş mutfak enflasyonu aylık %8,0 seviyesinde geldi. TÜİK verisinde gıda-içecek grubu enflasyonu aylık %8,3, yıllık %71,0 ile daha da yüksek. Enflasyon raporuna ilişkin yorumlarımızda belirttiğimiz gibi TCMB’nin 2024 genelinde %34,6 gıda enflasyonu öngörüsü fazlaca iyimser.
Gıda dışında hizmet ağırlıklı tüketim kalemleri de beklentimizden yüksek. Sene başında asgari ücrete yapılan %49 zammın artçı etkileriyle eğitim (%12,8), lokanta-otel (%5,4), iletişim (%4,3) ve sağlık (%3,6) gibi hizmet ağırlıklı gruplarda aylık enflasyon rakamları kayda değer parasal sıkılaşmaya rağmen geçen yıldan daha kötü.
Manşet rakam ve temel tüketim gruplarına baktığımızda çok olumlu bir tablo görmüyoruz. Çekirdek enflasyon endekslerini LOESS yöntemi ile mevsimsellikten arındırdığımızda da normalleşmenin yetersiz olduğunu teyit ediyoruz. Ücret şoku etkilerinin önemli bölümü geride kalmış olsa da mevsimsel arınmış çekirdek C endeksi aylık %3,9 (Ocak %7,1, Aralık %2,4), B endeksi ise %4,5 (Ocak %6,4, Aralık %2,5) ile oldukça yüksek.
Bardağın dolu tarafında temel mal enflasyonunda belirgin iyileşme var. Mevsimsellikten arındırdığımız serilere göre aylık enflasyon gıda ve enerji hariç mallarda %2,1’e (Ocak %3,9, Aralık %1,8), dayanıklı mallarda %2,0’ye (Ocak %4,8, Aralık %2,1) gerileyerek yeni yıl zamları öncesi eğilimi yakalıyor. Ancak aynı mevsimsel arındırmayı hizmetlere uyguladığımızda aylık %5,8 (Ocak %10,7, Aralık %2,8), kiraya uyguladığımızda aylık %7,1 (Ocak: %10,6, Aralık %3,6) gibi yüksek rakamlar görüyoruz.
Enflasyon verisindeki olumsuzluklar para politikasının ücret şoku ve genişleyici maliye politikası ikilisine karşın yetersiz kaldığını teyit ediyor. TCMB yılsonu enflasyon tahmininin tutmasını beklemesek de en azından tahmin aralığının üst bandına yakın bir rakam için parasal sıkılaşmanın güçlenmesi gerekiyor.
Yerel seçimler öncesi TCMB ya da BDDK’dan herhangi bir sıkılaşma önlemi beklemiyoruz. Sıkılaşma molası enflasyon verileri açısından talihsiz bir döneme denk geldi. Ancak yerel seçimlerin ardından Nisan-Mayıs aylarında kredi kartlarına yönelik makro-ihtiyati sıkılaşma önlemleri bekliyoruz. Baz senaryomuzda olmasa da seçimlerin ardından 250-500 baz puan civarı ilave politika faizi ihtimali güçleniyor.
Mart-Nisan aylarında aylık enflasyonun %3,5 civarında seyretmesini bekliyoruz. Söz konusu makro-ihtiyati sıkılaşmanın gerçekleştiği ve Temmuz ayında asgari ücrete zam gelmediği bir senaryoda Mayıs ayından itibaren aylık enflasyon eğiliminin %2,5’e gerilemesini bekleriz. Diğer yandan gıda enflasyonunun seyrinin dar gelirlilere ara yıl zammı yapmama kararını siyaseten zorlaştırdığını da ekleyelim.
Beklentimizden yüksek Şubat ayı enflasyonu ve öngördüğümüzden yüksek hizmet enflasyon eğilimi sebebiyle yılsonu enflasyon tahminimizi %43’ten %45’e çekiyoruz. Bu tahminimizde ara yılda asgari ücrete zam gelmeyeceğini varsayıyoruz.
Dağlar Özkan, Ekonomist