Nereye Geldik?
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P Global Ratings 3 Mayıs 2024 akşamı piyasalar kapandıktan sonra Türkiye’nin kredi notunu yatırım yapılabilir seviyenin 5 kademe altından (B) 4 kademe altına (B+) yükseltti. Piyasa beklentileri ile uyumlu, önceden fiyatlanmış bir gelişme. Mart başında Fitch’in öncü not artışının ardından notumuz bu seviyeye gelmiş ve not artış döngüsü başlamıştı. Türkiye’yi yatırım yapılabilir seviyenin 6 kademe altında fiyatlayan Moody’s 19 Temmuz tarihinde kredi notumuzu gözden geçirecek.
Pozitif Görünüm Korundu
S&P’nin attığın adımda asıl dikkat çeken iyi haber gelecek hamleye ilişkin sinyal işlevi olan “not görünümünün” pozitif olarak korunması. Genellikle kuruluşlar not artışının ardından görünümü nötr olarak güncelliyor. Türkiye not artış kararı öncesinde pozitif olan görünümün karar sonrasında yine pozitif kaldığı sadece 3 örnek var: 2000 Nisan (S&P) 2003 Eylül (Fitch) ve 2012 Haziran (Moody’s). S&P’nin ekonomi politikalarındaki normalleşmeye ve genel iktisadi gidişata güvendiğini anlıyoruz.
Ülkeler Arası Karşılaştırma
Alınan karar sonrası Türkiye S&P kredi notu Bahreyn, Senegal ve Ruanda gibi ülkeler arasında. Güney Afrika yatırım yapılabilir seviyenin 3 kademe (BB-), Brezilya 2 kademe (BB), Kolombiya, Vietnam, Fas ve Sırbistan 1 kademe (BB+) altında. Hindistan, Romanya ve Yunanistan yatırım yapılabilir en düşük seviyede (BBB-).
3 Mayıs kapanış verilerine göre Türkiye’nin 5 yıllık CDS risk priminin 290 civarına gerilediğini görüyoruz. Mevcut risk primimiz kredi not ligimizden Ruanda ve Senegal’den bir hayli daha düşük ancak Bahreyn’e göre yüksek. CDS piyasasının mevcut durumda Türkiye’nin riskini kabaca bir kredi notu daha iyi (BB-) fiyatladığı söylenebilir. Dolayısıyla önümüzdeki günlerde CDS priminde sert bir düşüş beklememek gerekir.
Geçmiş S&P Not Artışlarında Piyasa Etkisi
Mevcut uluslararası kredi derecelendirme sisteminin Türkiye’de 30 yıllık bir tarihi var. Bu 30 senede S&P Global Ratings kuruluşu 7 defa kredi notumuzu yukarı çekmiş. Bu 7 not artışından ilkini, yani 25 Nisan 2000 kararını veri yetersizliği sebebiyle örneklem dışı bırakıp BIST100, Banka ve Sanayi borsa endeksleri getirisine baktığımızda dört temel sonuca ulaşıyoruz;
- Karardan önceki gün ve günlerde not artışı borsada pozitif fiyatlanıyor. 6 not artışının tamamında karar öncesi son seansta BIST100’de getiri %1,4 ortalama ile pozitif. Son 5 işgünü bakıldığında 6 seansın 5’inde getiri pozitif ve en güncel 3 örnekte pozitif fiyatlama daha belirgin.
- Not artışından sonraki ilk seansta BIST100 açılıştan kapanışa ortalama %1 düşüş kaydediyor. 5 gözlemin sadece birinde (ama Mart 2013’te en güncel gözlemde) ufak bir prim var.
- Büyük farklar olmasa da karar sonrası gelen satışta sanayi hisseleri bankalara göre daha az kaybediyor.
- MSCI Türkiye dolar bazlı borsa endeksinin MSCI Gelişmekte Olan Ülkeler endeksine göreli performansına baktığımızda yukarıdaki sonuçlar değişmiyor.
S&P Yorumları
Kredi not artışı piyasanın bildiği sebeplerle, uygulanan parasal sıkılaşma ve dış dengede iyileşmeyle açıklanıyor. 2028’e kadar seçim olmamasının ekonomi yönetimine maliye ve gelir politikalarında daha disiplinli olma fırsatı sağladığı vurgulanıyor. S&P, TCMB’nin 2024 yılının geri kalanında %50’lik politika faizini sabit tutacağına inanıyor. Biz son çeyrekte 500 baz puan kadar faiz indirimi bekliyoruz.
Kuruluş yeni bir not artışını tetikleyecek unsurları sayarken enflasyonda düşüş, net rezervlerde artış ve cari açıkta ilave iyileşmeye değiniyor. Not görünümünü pozitiften nötre indiribilecek olumsuz gelişmeler arasında büyüyen bütçe açığı, finansal istikrarsızlık ve genişleyici politikalara dönüş sayılıyor.
Tahminlerde Editöryel Hata
S&P raporunda 2024 yılsonu dolar kuru beklentisi 31,88 TL olarak paylaşılıyor. Ancak milli gelir tahminleri ile ima edilen 2024 ortalama dolar kuru 40 TL. Editöryel bir hata olduğunu anlıyoruz. 31,88 TL’lik bir yılsonu kur aşırı yüksek reel değerlenme anlamına gelecek gerçekçi olmayan bir seviye. Yakın zamanda yılsonu dolar kuru tahminimizi 41,00 TL seviyesinden 39,00 TL’ye güncelledik ve aşağı yönlü risk görüyoruz.
Kuruluşun 2024 yılı ortalama enflasyon tahmini %55,8. Bizim yılsonu ve ortalama tahminlerimiz sırasıyla %44 ve %54 olduğu için S&P’nin 2024 Aralık ayında %46-%48 bandında bir enflasyon tahmin ettiğini anlıyoruz.
Dağlar Özkan, Ekonomist
