Mart 2025 TÜFE: Veriler iyi

Genel Değerlendirme
Mart ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) enflasyonu aylık %2,5 (Şubat %2,3, Ocak %5,0, Aralık %1,0) ile piyasanın %2,9 ve İş Yatırım’ın %2,7’lik tahmininin belirgin altında geldi. Yıllık manşet enflasyon 1,0 puan gerileyerek %38,1 seviyesine geriledi.

İTO İstanbul fiyat endeksi verisine TÜFE ağırlıklarını uyguladığımızda edindiğimiz rakam (%2,75) piyasa ortalamasından iyimser beklentimizi destekliyordu. Ancak giyim kaleminde (kartlı harcama verilerinden gelen zam sinyalinin aksine) kış sezonu indirimlerinin devam etmesi ve hizmet enflasyonunda normalleşmenin hızlanmasıyla manşet TÜFE tahminimizden de düşük açıklandı.

Mevsimsel düzeltilmiş TÜFE verileri 4 Nisan Cuma günü saat 16.00’da yayımlanacak. Resmi TÜİK verisi açıklanana kadar kendi yöntemlerimizle (X13, TRAMO/SEATS ve TÜİK’in geçmiş yıllar düzeltme katsayıları) mevsimsel düzeltilmiş aylık manşet enflasyonun %2,6 (Şubat %2,3, Ocak %3,5, Aralık %1,9) ile ham veriye yakın olduğunu tahmin ediyoruz.

Mevsimsel düzeltilmiş manşet rakamın Şubat ayına kıyasla biraz artması bizi pek rahatsız etmiyor. Sigara zammı, meyve-sebze fiyatlarındaki sert artış ve önceki ay deflasyon kaydeden alt kalemlerde düzeltme gibi ana eğilim dışı unsurlardan kaynaklanıyor. Üstelik gerek ham veride gerek de mevsimsel düzelttiğimiz rakamlarda çekirdek, medyan, budanmış ağırlıksız ortalama ve hizmet enflasyonu gibi özel kapsamlı eğilim göstergelerinde belirgin iyileşme var.

Enflasyon sepetindeki 143 temel başlığın aylık enflasyon oranları ortanca değerine “medyan enflasyon” diyoruz. Söz konusu değer aşırı uçlardan etkilenmediği için ana eğilime dair iyi fikir verebiliyor. Mart ayında medyan enflasyon ham %1,3, mevsimsel düzeltilmiş ise tahminen %1,7 (Şubat %1,9, Ocak %2,2, Aralık %1,7) düzeyine geriliyor.

Çekirdek enflasyon verileri oldukça iyi. İşlenmemiş gıda, enerji, alkollü içecek, tütün ürünleri ve altın fiyatlarını hariç tutan özel kapsamlı çekirdek B endeksi aylık %1,3, farklı olarak tüm gıdayı dışlayan çekirdek C endeksi aylık %1,5 enflasyon kaydediyor. 2021 son çeyreğinden bu yana en düşük rakamlardan bahsediyoruz. Söz konusu çekirdek göstergeleri mevsimsellikten arındırdığımızda aylık rakamlar B endeksinde %1,6 (Şubat %2,8, Ocak %3,9, Aralık %2,4) ve C endeksinde %1,7 (Şubat %2,4, Ocak %3,7, Aralık %2,6). Dezenflasyon hızlanıyor.

Hizmetler cephesinde gerçekten iyi rakamlar görmeye başladık. Hizmet enflasyonu aylık %2,0 ile oldukça makul bir seviyede. Mevsimsel düzelttiğimiz rakam aylık %2,4 (Şubat %3,7, Ocak %5,2, Aralık %3,4) ile 2021 sonundan bu yana en düşük seviyesinde. Uzun süre yapışkan ve yüksek seyreden hizmet enflasyonundaki kırılma önemli bir gelişme. Kira enflasyonu da dezenflasyon sürecine katılıyor.

Enflasyonun genel gidişatına dair uç değerler, oynaklıklar ve mevsimsellikten arınmış bir özet gösterge oluşiturmak adına 5 mevsimsel düzeltilmiş özel kapsamlı göstergenin ortalamsını (TÜFE, çekirdek B ve C endeksleri, medyan, ağırlıksız ortalama budanmış TÜFE) alıyor. Söz konusu tahmini ana eğilimi aylık %1,9 (Şubat %2,3, Ocak: %3,1, Aralık: %2,1), ana eğilimin 3-aylık hareketli ortalamasını ise aylık %2,4 (Şubat %2,5, Ocak: %2,5, Aralık: %2,3) düzeyinde buluyoruz.

Genel hatlarıyla Mart ayı TÜFE verisini beğendik. Normal şartlarda böyle bir verinin ardından 17 Nisan Para Piyasası Kurulu (PPK) toplantısında 250 baz puan faiz indirimi beklerdik. Ancak para politikası müdahelesiyle sınırlanmış olsa da, 19 Mart kur şoku Nisan ayı enflasyonunu biraz yukarı çekecek. Kurdan fiyatlara geçişe dair belirsizlik, yerleşik yatırımcının dövize yönelimine ilişkin riskler ve artan enflasyon beklentilerini yan yana koyduğumuzda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz indirimekte acele etmeyeceğini tahmin ediyoruz.

Diğer yandan iyi gelen enflasyon verisi akabinde TCMB’nin üzerindeki örtük faiz artışını kalıcılaştırma baskısı ortadan kalkıyor. Nisan toplantısında politika faizini sabit tutan TCMB PPK toplantısı planlanmayan Mayıs ayı kademeli olarak efektif fonlamayı %46’lık üst banttan %42,5 düzeyindeki politika faizine indirebilir. Enflasyon verilerinde büyük bir sürpriz yaşanmadığı sürece Haziran ayından itibaren 250 baz puanlık adımlarla faiz indiriminin devam etmesini bekleriz.

Kur şoku akabinde 2025 yılsonu enflasyon tahminimizi %28,5’ten %30’a çektik. Beklentimizin altında gelen TÜFE verisine rağmen %30’luk tahminimizi değiştirmiyoruz. Yine de hizmet enflasyonundaki kırılma sayesinde yukarı ve aşağı yönlü risk görünümünü daha dengeli buluyoruz. Uluslararası emtia fiyatları ılımlı seyrine devam eder ve kamunun uygulayacağı enerji zamları olabildiğince ötelenip ölçülü tutulursa bir miktar aşağı yönlü güncelleme yapmamız gerekebilir.

Öne Çıkan Harcama Grupları
Mart ayı ana harcama gruplarından sigara (%10,9), gıda (%4,9) ve eğitim (%4,7) kalemlerinin manşet rakamı yukarı çekti. Yeni yıl vergi ayarlaması kaynaklı sigara zammı sürpriz değil ve manşet enflasyonu 0,4 yüzde puan yukarı çekiyor. Yüksek gıda enflasyonu da online market ve hal fiyatlarını izleyenler için şaşırtıcı değil. Patates (%42), diğer taze sebzeler (%20), taze meyve (%11) ve dana eti (%7) gibi işlenmemiş gıda ürünlerinde aylık fiyat artışları çok büyük. Taze meyve ve sebze ürünlerinin manşet enflasyona toplam katkısı 0,9 yüzde puan.

Diğer yandan ulaştırma (%0,3), haberleşme (%0,4) ve sağlık (%0,7) harcama gruplarının tarihsel ortalama ve yakın dönemdeki eğilimlerinin altına indiğini görüyoruz. Bu durum büyük oranda hizmetler kaynaklı ancak ulaştırma tarafında petrol fiyatlarındaki düşüşle gelen akaryakıt indiriminin (%-2,0) de etkisi var.

Giyim ve ayakkabı (%-2,5) tarafında kış sezonu indirimi kaynaklı fiyat düşüşünü üst üste beşinci ayına giriyor ve yine aylık deflasyon görüyoruz. Kasım’dan bu yana birikimli fiyat düşüşü %13 ile önceki 4 yılın kış sezonu döngüsünden önemli ölçüde ayrışıyor. Son 5 yılda TÜFE endeks geneli %555 artış kaydederken %175 artarak diğer ürün ve hizmet gruplarından ciddi şekilde ayrışan giyim ve ayakkabı grubunda fiyatlama davranışının 2020 öncesine dönmesi belki zayıf talep ve sert rekabet koşulları ile açıklanabilir.

Nisan ayında TÜFE giyim ve ayakkabı kaleminde sert bir düzeltme bekliyoruz. Giyim ve aksesuar kartlı harcama işlem tutarları Mart’ın üçüncü haftasında sert bir zıplama var. Gecikmeyle de olsa TÜFE verisine ışık tutan bir gösterge. Ayrıca geçtiğimiz 10 yılda giyimde indirim döngüleri de en fazla 5 ay sürmüş.