Bilanço günlüklerinde düne göre sakin ve daha sıkıcı bir geceyi geride bıraktık. Amazon ve Apple bilançolarını karşıladığımız gecede Apple açıklamalar sonrası değer kazanırken Amazon satışlar ile karşılaştı. Bu gecenin ardından, mega cap bilançolarında henüz sonuçlarını açıklamayan tek şirket Nvidia kaldı.
Amazon ile başlayalım. Amazon’un perakende tarafı iyi durumda ve beklentileri aştı. Tarife öncesi stoklamaların faydası olduğunu ancak sonraki dönemlerde bu stoklar azaldıkça yavaş yavaş fiyat üzerinde etkisinin görüleceği belirtildi. Şu anda ise şirket talep tarafında ve fiyat tarafında henüz bir etki görmüş değil ve talebin canlı olduğunu, sağlam olduğunu belirtti. Önümüzdeki çeyrek beklentileri için de sorunlu bir tablo söz konusu değil ancak AWS tarafı biraz tartışılmayı hak eder durumda. AWS tarafında özellikle Google ve Microsoft bilançolarının ardından beklentiler ciddi şekilde yükselmişti ancak bu beklentilerin hafif aşılması ve gelecek çeyrek için faaliyet karının beklentilerden aşağıda verilmesi havayı bozdu. AWS, yaklaşık %17-18 bandında büyüyor ve Azure’un %35’lik büyümesine baktığımızda çok zayıf görünüyor ancak Azure AWS’in %65’i kadar bir yapı son dönemdeki güçlü büyümesine rağmen, neredeyse yarısı. Bu nedenle çok daha düşük bir bazdan başlayan Azure ve Google Cloud’un daha göz alıcı rakamlar açıklamaları normal. Bu aradaki büyüme gap’inin ne kadar daha devam edeceği ve nerede dengeleneceği konusunda ise soru işaretleri oluşmuş durumda, bunun ana nedeni Google’ın Gemini ve Azure’un GPT ile çektiği kullanıcılar aynı tempoda AWS’e gelmiyorlar. Bu durumun ana nedeni şirketin model üreticisi olarak Anthropic ile ortaklığının olması. Anthropic modelleri iş kullanımı için ve kodlama için inanılmaz başarılılar ve özellikle kodlama tarafında yaptıkları son model Open AI ve Google’ın çok üzerinde bir performansa sahipti. Fakat şirketin ciddi bir çip erişim problemi var ve bu nedenle API hizmet kalitesine baktığımızda yüksek gecikme, yavaş ilk token yaratımı ve context window tarafında (bu üç metrik token ekonomisinin temelini oluşturur) rakiplerine göre çok geride kalıyorlar. Ortakları arasında Amazon ve Google bulunan bu şirket daha büyük pay sahibi olan Amazon tarafından zaten önceki dönemde bu altyapıyı bulamıyordu ve önceki bilanço günlüklerinde Amazon’un sermaye harcamalarında oldukça agresif olması gerektiğinden bahsetmiştik. Bugün baktığımızda ise Amazon’un çip tarafındaki altyapısı tam olarak hala yeterli değil ve maliyet avantajı nedeniyle yapılan Trainium çipler hala tam olarak arz tarafında yeterli değil. Amazon bu alanda bir liderdi ancak GPU’lara geçiş sonrası bu durum Google’a geçti, Anthropic de birçok iş yükünü Google Cloud üzerinden yürütüyor şu aşamada. Bu sorun aşılmayacak bir sorun değil ve AWS, Anthropic ile bağlarını güçlendirmeye kararlı, yakın dönemde pay arttımına dair haberler okuyabiliriz. Trainium çipler ilk başta pek kullanışlı değildi ancak şu anda gayet rekabetçi durumdalar ve software tarafında da iyi işler çıkarıyorlar. İşte tam olarak bu nokta, şirketin kendisini savunduğu yer, Amazon’un bakışı henüz AI’ın çok erken bir çağında olduğumuz ve ileride inferencing tarafının training tarafına göre çok baskın geleceği, bunun da şirketlerin kendi kurumsal verilerine ve ucuz özel çiplere sahip olan tarafa gideceği. Bu da sektördeki açık ara en büyük veri haznesine ve kullanıcıya sahip olan, yeni çipleri sayesinde gücünü arttıran Amazon oluyor. Şu aşamada kendi AI modelleri ve agent’ları geride kalmış değil ancak şirketin dediği kadar bebek adımları şeklinde mi hareket ediyoruz orası tartışılabilir. Microsoft tarafına baktığımızda GPT’nin desteği ile büyüyen yapılarında birçok yazılım desteği yaratabilmiş ve bunlardan verim alır durumdalar. Amazon burada telafi edilemeyecek gibi bir durumda olmasa da bir miktar gecikiyor gibi görünüyor. Şu aşamada AI kullanımının büyük ölçüde GPT gibi büyük dil modellerine erişim ile sınırlı kaldığını ve birçok uygulamanın hala test aşamasında olduğunu belirtiyor şirket. Genişleme devam ettikçe ana güçlerini korumaya devam edeceklerini belirtiyorlar. Bu durum, aslında bizim de Amazon için ana yatırım temamızı oluşturuyor. Şirketin veri haznesinin ve kullanıcı sayısının, elastik Cloud ürünlerinin altın standardında olması ve kendi çiplerini üretme alanındaki muazzam tecrübeleri. Bunun yanına bir de Anthropic ile dil modelleri tarafındaki sorunlarını ortadan kaldırırlarsa ki Open AI-Microsoft’dan daha kapsayıcı ve kolay kopmayan bir ilişki planlıyorlar, kesinlikle Azure’un Open AI sorunları yaşadığı dönemde büyüme farkını kapatacaktır. Ancak neticesinde itiraf etmeli ki, AWS’in şimdiden bu avantajlarını daha net kullanabilmiş olduğunu tahmin etmiştim. Bu nedenle Orta vade için pozitif beklentiyi bozmasa da kısa vadede gelen satışlar anlaşılabilir, alımlar için çok aceleci olmaya gerek yok.
Apple tarafına baktığımızda iyi bir çeyrek geride kalmış durumda. Şirket Çin ve ABD’de beklentilerin üzerinde performans gösterirken iphone tarafında da çok güçlü rakamlar açıklamayı başardı. AI yatırımlarının artarak süreceğini ve birleşme devralma tarafında her türlü seçeneğe açık olduklarını söylediler. Gelecek sene Siri geliştiriliyor ve birçok dil modeli ile entegrasyon arttırılacak. Bu bilgilerin hepsi neredeyse analist toplantısından önce Tim Cook’un basına verdiği kısa demeçlerde yer alıyor, analist toplantısında da sorulara kısa cevaplar vermesi nedeniyle sıkıcı bir toplantı geride kaldı. Satışlar tarafında şirketin Çin rakamlarının Çin’de verilen teşvikler ile ilgili olduğunu şirket de kabul ediyor ancak bunun tek seferlik olduğunu söylemediler, Macbook Air’ın Çin’de en çok satan bilgisayar konumunda olduğunu vurguladılar ve alıcıların büyük kısmının ilk alıcı olduğunu belirttiler. Çin’in hem talep tarafına hem serbest ticaret kurallarına hem de Huawei’sine güvenmek gerçekten pek makul değil, burada satışlarda hayal kırıklıkları olacaktır. ABD tarafında ise tarifeler gelmeden almak isteyen bir grup olduğu tartışılıyor ancak şirketin toplantı sırasında yılın devamı için de yüksek beklentiler açıklaması bu konudaki korkuları bir miktar yatıştırdı. Özetle Apple şu anda açık ara en kıymetli tüketici hardware şirketi olmayı sürdürüyor ve hizmetler tarafında da artış devam ediyor. Ancak Apple için bugün kadar yarın da önemli. Hindistan ve Vietnam yatırımları sorulduğunda şirket ABD’deki üretimi arttıracaklarını beyan etti ancak tamamen ABD’ye taşıma stratejisini kullanmadı, muhtemelen hükümet ile gerilim sürecek. AI tarafında ise demeçlerden anlıyoruz ki Apple dil modeli geliştirme konusunda dışarıya bağımlı devam edecek. Perplexity AI şirketini devralmaları konuşulan bir husus ve büyük bir devralma olur eğer olursa, bu boyutta bir devralmayı reddetmiyorlar. Perplexity şirketini eğer alırlarsa, aslında olmaktan korktukları yere gelmiş olacaklar; Nvidia ekosistemi. Perplexity aslında bir GPT wrapper’dır yani GPT’nin özel amaçlar için optimize edilmiş bir koludur. Şirket tabi ki artık farklı modeller de kullanıyor ve agent süreçleri çok gelişti ancak ürün geliştirme hususunda Nvidia kullanıyorlar. Apple, buraya girdikten sonra o yekpare yapısını kaybetme riskine açık hale gelecektir. Google’ın TPU için Google ile görüştükleri biliniyor ancak hiçbir şekilde Nvidia performansını alamadıkları için süreçleri iptal ettiler, bu devralma belli açılardan beyaz bayrak sallamak anlamına gelebilir. Google ile olan search anlaşmalarının ise yıl boyu devam edeceğini varsayıyorlar. Neticesinde Apple için iyi bir çeyrek geride kaldı ancak tek bir soru vardı kafalarda o da AI tarafında in house mu yoksa out source mu olacakları, cevap maalesef outsource gibi duruyor. Üretim hattındaki birçok soru işareti ve Hindistan tarafında verimliliğin düşük seyretmesi, ABD’nin üretimi kendi evine istemesi gibi hususlar, şirket için olumsuz gündemler ve globalleşemeden en çok yararlanmış şirket olan Apple için fazlaca korkutucu olmalı. Google ile olan anlaşmaları da şimdilik devam etse de mahkeme kararı geldikten sonra muhtemelen bozulacak ve Apple için yepyeni bir arayış ve yolculuk başlayacak. Tarihin en karlı anlaşmalarından bir tanesi mahkeme eli ile bozuluyor ve Apple hissesinin buna bu kadar sakin tepki göstermesi garip. Apple için pek pozitif tarafta değiliz ve primlerin sınırlı bir zaman diliminde kalacağını düşünüyoruz.
Utku Oktay Acundeğer
