TÜİK verilerine göre mevsimsellikten arındırılmış imalat sanayi üretimi Mart ayında %0,3 daralma ile (Şubat: %+3,4, Ocak %-0,4) Şubat ayındaki güçlü yükselişin ardından soluklanıyor. Takvim etkilerinden arındırılmış yıllık rakam ise %4,0 yukarıda.
Açıklanan veri genişleme bölgesinin sınıra gerileyen Mart ayı İSO imalat PMI (50,0) verisi ile az çok uyumlu, önceki aya göre sert yükselen MÜSİAD sanayi endeksi (54,5) ile uyumsuz. 2023 yılı ikinci yarısından bu yana PMI endeksinin görece daha isabetli bir öncü gösterge olduğunu görüyoruz.
Geniş kapsamlı gruplarda genele yaygın bir küçülme görülüyor. Enerji (%-1,4), dayanıksız tüketim malı (%-1,1), dayanıklı tüketim malı (%-0,4) ve ara malı (%-0,1) aydan aya geriliyor. Sermaye malları aylık %0,5 artış (Şubat %9,8) ile toparlanmaya devam ediyor.
Tüketim mallarındaki yavaşlama para politikasındaki sıkı duruş ile uyumlu. Politika faiz artışı, kredi büyümesine yönelik kısıtlamalar ve kredi kartı faizlerindeki yükselişin iç talebi baskılamasını bekliyoruz.
Mart ayı PMI rakamları gıda sektöründe genişleme, metalik olmayan mineraller ve makine metalde yatay, tekstil, giyim, mobilya-ağaç-kağıt, kimya, ana-metal, elektronik, kara-deniz taşıtlarında yavaşlama gösteriyordu. TÜİK üretim verisi gıda (%-5,2) ve metalik olmayan minerallerde (%-2,0) daralma, tekstil (%1,2), giyim (%4,5), elektrikli teçhizat (%0,6) ve elektronik ürünlerde (%50,9) genişleme ile PMI verisinin tersi yönde bilgi veriyor. Otomotiv (%-4,2) ve diğer ulaşım araçlarında (%-15,2) daralma PMI ile uyumlu.
Nisan ayında İSO PMI ve MÜSİAD SAMEKS zıt sinyaller üretmeye devam ediyor. İSO imalat PMI (49,3) 0,7 puan gerileme ile daralma bölgesinde. MÜSİAD sanayi SAMEKS endeksi ise (54,5) yeniden güçlü genişleme sinyali veriyor. Bizim tahminimiz ekonomide yavaşlama görüleceği yönünde.
Nisan ayında PMI sektör gruplarında üretim alt endeksine baktığımızda sadece gıda (56,6) ve metalik olmayan minerallerin (51,1) net genişleme bölgesinde olduğunu görüyoruz. Fabrikasyon metal-makine (36,1) ile genişleme bölgesinden sert daralmaya geçiyor. Ana metal (45,1), kimya (44,2), kara ve deniz taşıtları (42,1) ve elektrikli elektronik araçlar (41,9) sektörlerinde durum kötüleşmeye devam ediyor. Kara ve deniz taşıtlarında üretimde daralma son 33 ayın en kötü seviyesinde. Son 1 yılda ciddi güç kaybeden giyim (49,1) ve tekstilde (49,1) yavaşlama hız kesiyor.
Görece zayıf sanayi üretim verisine rağmen 2024 GSYİH büyümesi için %3,0’lük tahminimizde bir miktar yukarı yönlü risk görmeye devam ediyoruz. Perakende satış verisini gördükten sonra ufak bir yukarı yönlü güncelleme yapabiliriz. Öncü göstergeler çok oynak olduğu ve çelişkili sinyaller ürettiği için verileri biriktirerek ilerlemeyi tercih ediyoruz.
Serhat Gürleyen, Araştırma Direktörü
Dağlar Özkan, Ekonomist