Ford, dün yaptığı açıklama ile elektrikli araç stratejisi güncellediğini beyan etti ve yeni planını açıkladı. Kabaca baktığımızda yeni planda en dikkat çeken detay elbette toplam sermaye harcamamasının %40 seviyesini oluşturan elektrikli araç bölümünün %30’a indirilmesi. Şirket yeni dönemde Çin’li rakipleri ile mücadele edebilmenin ucuz araçlar üretebilmekten geçeceğine inanıyor ve bu alanda çıkaracakları yeni elektrikli modellerin daha ucuz fiyat segmenti için tasarlanacağı belirtiliyor. Yazılım tarafındaki Arge harcamalarına ağırlık verileceği belirtilirken paylaşılan programda net bir sermaye verimliliği vurgusu mevcut. Yeni çıkacak olan 3 koltuk sırasına sahip modeller de hibrit olarak üretilecek, önceden elektrikli olması planlanan başka modellerde de hibrit ağırlığı artırılabilir görünüyor
Ford’un GM’e göre yaşadığı sıkıntıların en önemlisi belki de borçluluk ve elektrikli araç dönüşümü sürecinde istenen performans gösterilemediği için edilen büyük zararlar. Şirketin çoğunlukla karlılık tarafında yaşadığı problemler sektör genelinde hissedilenden daha fazla, bu nedenle sermaye verimliliği vurgusu önemli. Tabi ki bunu gerçekleştirebilmek için bazı değişimler yapılması gerekiyordu, elektrikli araç tarafının kısılması bu açıdan önemli. Mevcut bulunduğumuz dönemde elektrikli araçlar artık çok daha yavaş bir hız ile büyüyor. Tüketicilerin hem kullanıcı deneyimleri hem de maliyet hassasiyeti EV tarafını zorlamaya devam ediyor. Ancak elektrikli araçların bir adet artısı mevcut o da yakıt tüketimi, hibrit motorlar ise tam olarak burada devreye giriyor ve kullanıcı deneyimi tarafında daha küçük motorlara destek olan elektrik motorları ile istenen değer yaratılabiliyor. Ford için her ne kadar EV tarafı ciddi zarar eden bir birim olsa da hibrit tarafı şu ana kadar oldukça iyi gidiyor, bu tarafın büyütülecek olmasını da olumlu karşılıyorum.
Elektrikli araçlar tarafında kısılan bütçe ile neler yapılacak sorusuna ise Ford daha düşük bütçeli elektrikli araçlar üretmek, daha düşük maliyetli olan LFP (lithium fosfat bataryası) kullanımını arttırmak ve daha sermaye verimliliği yüksek küçük ekipler ile çalışmak. Batarya teknoloji hala çok büyük ölçüde Çin’e bağımlı ve Çin’in lityum tarafında arzı yüksek tutarak rekabeti baltalaması, batı bloğunun oyuna dahil olma sürecini zorlaştırıyor. En büyük Lityum üreticilerinden Albemarle hisseleri, yaklaşık 1 buçuk yıldır çok sert değer kayıpları yaşıyor ve bu durumun en büyük göstergesi niteliğinde. Ford’un LFP alanında ABD’de kendi açacağı tesisler ile bir fark yaratabileceğini şu an için düşünmüyorum. Hali hazırda bu batarya teknolojileri GM’in ve bir çok şirketin kullandığı aynı zamanda Çin’ bağımlı teknolojiler. Lityum fiyatlarının düşük seviyelerde devam etmesi EV maliyetlerini aşağı çekecek bir etken konumunda ancak Çin olmadan bunu sürdürmek pek mümkün görünmüyor. Ayrıca tüm üretim sürecini düşündüğümüzde elektrikli araçlar tarafında daha yüksek verim ile çalışabilmek için tedarik zincirini genişletmek, hatta para harcamak daha büyük bir etki yaratacaktır. Ford’un daha düşük bütçeli segmente geçiş yapmasını ve açıkladığı stratejiyi nakit akışı tarafında daha anlamlı buluyorum.
Günün sonunda GM ve Ford, aslında birbirlerinden uzun vadede çok ayrışmayan şirketler. Son dönemde aralarında yaşanan ayrışmanın orta uzun vadede biraz daha normalleşebileceğini düşünüyorum. Ford ile GM elektrikli araçlar stratejisinde görünün o ki biraz ayrışacaklar, GM daha agresif bir politika ile ilerlerken Ford hibrit tarafını da önceleyen ve daha nakit akışı odaklı bir yapıdan devam edecek. Mevcut politik gündemi de işin içine katarsak Ford’un şu an için doğru yolda olduğunu düşünüyorum. Bilançosuna baktığımızda yakın vadede sıkıştıracak bir likidite sorunu bono ödeme takvimi kaynaklı mevcut değil ve nakit akışını hem operasyonel tarafta hem de sermaye harcaması tarafında doğru olduğunu düşündüğüm bu adımlar ile yönetirse, Ford için daha iyi bir dönem başlıyor olabilir. Temettü verimi %5 civarına kadar yükselmiş olan şirket için gelir kaynaklı riskler mevcut değerleme ile artık düşük
Utku Oktay Acundeğer
