Bugünlerde gündemi hareketli hisselerden bir tanesi Intel. Son yıllarda her yüksek kalite yüksek pazar hacmine sahip sektör gibi spesifikleşme tarafına yönelen yarı iletken sektöründe Intel, çok ciddi bir erime yaşadı. Üretim ve tasarımın ayrılması başta maliyet ve arge arasındaki dengeyi arge lehine çalıştırmak için gerçekleşti ve bu konuda Tayvan ön plana çıktı. Sonrasında ise transistör boyutlarının artık eski üssel hızda küçülememesi nedeniyle tasarım ve paketleme, işlem gücünün yeni devriminin adı oldu. Intel’in kendi adını verdiği Moore Kanunu bitti, Nvidia kurucusunun adının verildiği Jensen Kanunu başladı
Bu aslında oldukça detaylı bir devrim oldu ve sektörün tedarik zincirini anlamak için daha önce çok detaylı bir çalışmamız sitede mevcut oradan detaylar okunabilir*. Bugün konuşacağımız konu ise kısaca Intel’in son çeyrekteki sert düşüşünden sonra alınması beklenen kararı ile ilgili, şirketin bölünmesi. Intel için gelen sorulara yıllardır tek cevap verdim, üretim ve tasarımı ayırmadıkları sürece Intel için pozitif olamam. Mevcut dedikodular bunun artık gerçekleşme ihtimalinin güçlü olduğu gösteriyor. IFS, yani Intel Foundary Services, şu anda zarar eden bir oluşum ve büyük ölçüde Intel’in kendi tasarım çipleri için üretim yapıyor. Paketleme tarafında ve yüksek verim ile 5nm altı üretimde zaten TSMC’nin oldukça gerisindeler ancak bu durum tersine dönebilir. Yapıları ayırdığınızda tamamen kendi kar zararı üzerinde yürüyecek olan şirket, dışarıdaki şirketlere çok daha fazla vaat ile gidebilecek ve üretim hattını onlar için yenileme fırsatına sahip olacak. TSMC’nin en büyük avantajlarından bir tanesi olan maliyet avantajı, bugünlerde jeopolitik riskler ile ters hareket eden bir avantaj. ABD’deki üretim hatlarında hala istedikleri verime ulaşabilmiş değiller ve maliyet tarafındaki yüksek seyirden dolayı tüketicilerine bunu yansıtacaklarını, eğer güvenilir üretim istiyorlarsa bunun bedelini ödemek durumunda olduklarını belirtiyor. Trump’ın Tayvan çıkışının bu açıdan okunması gerektiğini düşünüyorum. Trump’ın TSMC’ye ABD’de yükselen maliyetlerini güvenlik primi olarak düşün ve bize yansıtma, kendi karlılığından düş olarak söylemek istediği kanaatindeyim. TSMC, Nvidia ve Apple gibi devlerin tek tercihi olarak gözüküyor olsa da TSMC’nin de tek tercihi
Burada aslında Intel enteresan bir öneme sahip. Düzenli olarak Biden ve hükümetin önemli isimleri şirketi zaten ziyaret ediyor. Verilen teşviklerden de amaçlanan TSMC’nin benzeri bir yapı inşa edebilmek ve tedarik zincirinin risk olmaktan çıkması çok önemli, ASML’in tedarik hattının en kritik oyuncusu olması ve Hollanda şirketi olması, Intel’in üzerindeki pozitif baskıyı artırıyor. Verilecek teşvikler ile Intel bunu adım adım gerçekleştirebilir mi göreceğiz, ancak kurulacak olan IFS’in zarar ve küçülme içinde çırpınması, kimsenin işine yaramayacaktır. Şirket bölünecek ve her şey bir anda düzelecek demek kolay değil, ancak AMD, Nvidia, Broadcom gibi şirketlerin hepsi bir göz ucuyla Intel’e bakmak zorunda kalabilirler
Tabi ki bu konuşmalar şu anda dedikodudan ibaret. Ancak bu kararın Intel’in tek çıkış yolu olduğunu yıllardır söyleyen biri olarak oldukça pozitif olduğunu düşünüyorum. TSMC sadece maliyet avantajın ibaret bir şirket değil ve insan kaynağının çok kısıtlı olduğu bir sektörden bahsediyoruz. Intel hala $55 milyar cirosu ile çok büyük hacme sahip bir şirket, karlılığı oldukça düşük seviyelere gerilese de gelirinin büyük kısmını PC ve Notebook’lardan elde ediyor ve AI PC’ler hemen çok yüksek bir ölçekte satılmayacaktır. Intel’in kaçacağı birkaç adımı daha olduğunu düşünüyorum ancak veri merkezlerinden şu an neredeyse tamamen silinmiş durumdalar. Jensen’in veri merkezlerinde gördüğünüz tüm CPU’lar değişecek dediği tamamen Intel CPU’ları. Son dönemde tasarım üretim ayrımını gerçekleştirmekte gecikmelerinden dolayı AMD’den de tamamen tasarım kaynaklı gol yiyen Intel için bu kararın birçok eriyen gelir kalemindeki kanamayı biraz durdurabileceğini düşünüyorum.
Geç ve güç olan bir yola girdiler, gelişmeleri takip edeceğiz
Utku Oktay Acundeğer
