TÜİK verilerine göre mevsimsellikten arındırılmış imalat sanayi üretimi aylık %3,8 büyüme ile (Ocak %-0,3, Aralık %3,4) Ocak ayındaki hafif daralmanın ardından güç kazanıyor. Aylık rakam son 11 ayın en yükseği. Takvim etkilerinden arındırılmış yıllık rakam ise Hatay-Maraş Depremleri kaynaklı baz etkisiyle %0,7’den %11,9’a yükseliyor.
Açıklanan veri sekiz aydan beri ilk kez genişleme bölgesine yükselen İSO imalat PMI (50,2) verisi ile kısmen uyumlu, önceki aya göre sert gerileyerek ve yatay sinyal veren MÜSİAD sanayi SAMEKS (49,9) ile uyumsuz. Bu iki göstergenin çeliştiği 2022 yılı genelinde SAMEKS verisini haklı çıkaran güçlü bir büyüme eğilimi görmüştük. 2023 yılı ikinci yarsında, Aralık ayı hariç, PMI daha isabetli bir öncü gösterge oldu.
Geniş kapsamlı gruplarda aylık büyümeye bakıldığında sermaye malları (%11,3) öncülüğünde genele yaygın bir toparlanma görülüyor. Dayanıksız tüketim (%1,9), dayanıklı tüketim (%1,5) ve ara malı (%1,1) üretiminde belirgin bir artış var. Enerji (%-0,8) negatif ayrışıyor.
Tüketim malındaki güçlü seyir, para politikasının sıkı duruşu ile uyumsuz. Politika faiz artışı, kredi büyümesine yönelik kısıtlamalarda sıkılaşma ve kredi kartı faizlerindeki yükselişin tüketim malları talebini ne derece baskılayacağını ilerideki aylarda göreceğiz.
Şubat ayı PMI rakamları gıda, kimya, elektrik-elektronik sektörlerinde genişleme, kara-deniz taşıtlarında yatay pozitif, geri kalan sektörlerde daralma sinyali veriyordu. TÜİK üretim verisi genele yaygın bir toparlanmaya işaret ediyor. Gemi üretimini içeren diğer ulaştırma araçları aylık %51, yıllık %117 yıllık büyüme ile tüm zamanların aylık üretim rekorunu kırıyor. Sermaye malları büyümesindeki yüksek rakamı bu kalem destekliyor. Oynak bir üretim frekansı olduğu için belli bir ıskontoyla okumak daha doğru olur. Esas iyi haber genel eğilimi daha iyi gösteren motorlu kara taşıtı (%5,5), eczacılık (%5,4), ametal mineraller (%3,7), gıda (%3,4), elektrikli teçhizat (%2,8) ve içecek (%2,5) sektörlerindeki güçlü aylık büyüme. Ana metal (%-3,5), giyim eşyası (%-1,6), deri (%-1,6), makine-ekipman (%-1,4), kauçuk-plastik (%-0,2) sektörleri negatif ayrışıyor.
Ekonominin arz yönünde tablo öncü göstergelerin işaret ettiğinden daha güçlü. Hanehalkı tüketim malı talebi ile ilgili daha net tabloyu perakende satış verilerini gördükten sonra yorumlayabileceğiz. Ancak yılın ilk üç ayında perakende ve hizmet sektörleri güven endekslerinde talebe ilişkin alt kalemler güçlü seyretmeye devam ediyor.
Mart ayında öncü göstergeler arası çelişkinin yeniden belirginleştiğini görüyoruz. İSO imalat PMI (50,0) 0,2 puan gerileme ile yatay bölgede. MÜSİAD sanayi SAMEKS endeksi ise (54,5) 4,6 puanlık yükseliş sonrası yeniden güçlü genişleme sinyali veriyor. Bayram tatili öncesi güçlü veriler görebiliriz.
Mart ayında PMI üretim alt endeksi sektör gruplarına baktığımızda gıda (51,0) haricinde net genişleme bölgesinde olan bir sektör yok. Ametal mineraller (50,1) ve fabrikasyon metal-makine (50,1) grupları daralma gölgesinden yatay alana geçiyor. Kimya (48,1), elektrikli-elektronik ürünler (41,1) ve kara-deniz taşıtları (45,2) genişleme bölgesinden daralmaya geçiyor. Tekstil (37,3), giyim (44,2), ana metal (46,2), mobilya-ağaç-kâğıt (48,1) daralma bölgesinde devam ediyor.
Güçlü sanayi üretim verisi sonrası 2024 GSYİH büyümesi için %3,0’lük tahminimizde değişikliğe gitmiyoruz. Perakende satışların gücünü koruması, kredi kartı önlemlerinde mevcut faiz artışı ile yetinilmesi ve güçlü sermaye girişi durumunda tahminimiz üzerinde yukarı yönlü risk artar. Ancak öncü göstergeler çok oynak olduğu ve çelişkili sinyaller ürettiği için herhangi bir güncelleme öncesi beklemeyi tercih ediyoruz.
Serhat Gürleyen, Araştırma Direktörü
Dağlar Özkan, Ekonomist
