Dünyanın büyük ekonomik güçleri her ne kadar yakın geçmişe kadar savaşın gerçekliğinden uzak kalmış olsa da özellikle Şubat 2022’de başlayan Ukrayna – Rusya savaşı, Ekim 2023’te yeni bir noktaya tırmanan İsrail – Hamas savaşı ile Tayvan – Çin gerilimi ülkelere kendilerini ne kadar çabuk bir şekilde böyle bir durumun içinde bulabileceklerini hatırlatırken savunma sanayisine yapmış oldukları yatırımları önemli ölçüde artarak bütçe konuşmalarında önemli bir yer edinmeye başladı.
Küresel savunma sanayi harcamaları 2022 yılında $1,7 trilyon olurken küresel GSYH’nın %2,3’ü olarak kayda geçti, 2023 yılında ise küresel GSYH’nın %2,4’üne tekabül eden $2,01 trilyona erişmiş durumda. 2023 yılındaki harcamalara göz attığımızda ise %63’ünü ABD, Çin, Rusya, Hindistan ve Suudi Arabistan oluştururken bu veri ile daha önce bahsettiğimiz majör ekonomilerin birebir savaşa girmemek uğruna savunma sanayilerine daha çok yatırım yapma gereksinimi hissettiklerini görebiliriz. Bloomberg’in paylaştığı verilere göre ise ABD özelinde 2023 yılında savunma sanayisine yapılan harcama $900 milyarın üzerinde yani neredeyse küresel harcamanın %38’ine eş değer. Avrupa’ya baktığımızda ise bölge harcaması $295 milyara erişirken sadece Almanya’nın 2023 yılında $108 milyarın üzerinde bir yatırım yaptığını görüntüleyebiliriz. Özellikle Ukrayna savaşı Avrupa ülkelerinin kendilerini korumaya yeterli konumda olmadığı tartışmasını gündeme getirdi. 2023 yılında Avrupa ülkelerinin savunma sanayisine yapmış olduğu yatırımlar GSYH’larının ortalama %1,6 seviyesinde kayda geçerken NATO’nun belirlemiş olduğu %2 hedefinin altında kaldı ve yaşanabilecek tehlikelere karşı hala ABD’nin desteğine ihtiyaç duyduklarını, aynı zamanda bu alandaki eksiklerini kapatmaları gerektiğini gözler önüne serdi. Tüm bu gelişmeler artan jeopolitik belirsizlik ve gerilime işaret ederken savunma sanayi şirketleri için ise daha çok sipariş ve sektörün büyümesine işaret ediyor.
2024 yılı beklentilerine baktığımızda ise Markets and Markets’ın yayınladığı verilere göre küresel güçlerin savunma sanayi yatırımlarını arttırarak devam edeceği belirtilirken Avrupa ve Asya-Pasifik ülkelerinin %65’lik payı korumaları bekleniyor. Küresel savunma sanayisinin ise 2024 yılı içerisinde $2,01 milyarlık seviyeden %5,37 artarak $2,12 milyara artması öngörülüyor. İki yıl öncesine kadar gözlerden bir miktar uzak kalmış bu sektör son yıllarda sert primlenmiş olsa da günümüzde gerek Asya’da Çin – Tayvan gerginliği, gerek Rusya – Ukrayna gerekse Orta Doğu’da dinmeyen savaşlar savunma sanayisine olan yatırımların bir süre daha artabileceğine işaret ediyor. Avrupa ülkelerinin ise bu alandaki yatırımlarının Soğuk Savaş döneminden beri NATO kriterlerini karşılayamaması neticesinde bölgenin envanterlerinin yetersiz kalması, korunma amacıyla ABD’ye olan yüksek bağımlılığa sebep oldu. Bu bağımlılığın azaltılması amacıyla yapılacak yatırımların özellikle jeopolitik risklerin yeni bir boyuta taşındığı günümüzde bir miktar daha ön planda olması gerektiğine işaret ediyor.
