Ocak ayı enflasyonunun aylık %11,1 ile piyasanın (%9,6) ve İş Yatırım (%9,1) tahminlerinin üzerinde, tarihsel ortalamasının (%1,5) çok üzerinde gelmesiyle ile yıllık enflasyon %48,7’ye yükseldi. Enerji ve gıdayı hariç tutan çekirdek C enflasyonu aylık %6,7, yıllık %39,5 (Aralık %31,9) ile çok ciddi bir kötüleşmeye işaret ediyor.
Kur şoku ve uluslararası fiyatlardaki yükselişin etkisi ile aylık %10,5, yıllık %93,5 artan üretici fiyatları önümüzdeki aylarda çekirdek ve manşet enflasyondaki yükselişin devam edeceğini söylüyor.
Enflasyondaki yükselişin yaygınlığı korkutucu bir tablo çiziyor. Gıda enflasyonu (%10,9, +2,8yp) tarihsel medyana göre 2,5 kat yukarda. Konut (%18,9, +2,7yp), ev eşyası (%12,8, +1,1yp), ulaştırma (%11,2, +1,9yp), sağlık (%11,3, +0,4yp) tarihsel ortalamasının 5-10 kat üzerinde artan ve enflasyonu yukarı çeken ana gruplar.
Çekirdek enflasyon verileri manşet enflasyondaki artışın geçici olmadığını gösteriyor. Mevsimsellikten arındırdığımız serilere göre B endeksi aylık %7,5 (Aralık %13,6, Kasım: %3,2), C endeksi aylık %7,0 ile (Aralık %13, Kasım: %2,8) yüksek seyretmeye devam ediyor. B endeksi enerji, tütün ve işlenmemiş gıda fiyatlarını, C endeksi ise enerji, tütün ve tüm gıda fiyatlarını hariç tutuyor.
Özel kapsamlı TÜFE göstergeleri alt detayları da enflasyondaki yükselişin sert ve genele yaygın olduğunu teyit ediyor. Mevsimsellikten arındırdığımız verilere göre altın hariç dayanıklı mal fiyatları aylık %6,3 (Aralık %29, Kasım: %4,3) enerji ve gıda dışı mal fiyatları aylık %8,1 (Aralık %19,1, Kasım: %3,4) artıyor. Beklentilerin ve fiyatlama alışkanlıklarının bozulmasıyla hizmet fiyatları aylık %7,4 artarak (Aralık %5,3, Kasım: %2,1) manşet enflasyondaki bozulmaya katılıyor.
Uluslararası fiyatlardaki artış, üretici fiyatlarından geçiş, kur şokunun gecikmeli etkileri ve fiyatlama alışkanlıklarındaki bozulmayla önümüzdeki aylarda enflasyonun %55-%60 bandına yerleşmesini bekliyoruz. Şubat ayının ilk gözlemleri bize beyaz eşya ve mobilya tarafında yüksek zamların devam ettiğini gösteriyor. Ancak Merkez Bankası’nın para politikasında tepki vermemesi enflasyonun dengeleneceği platoyu tahmin etmemizi zorlaştırıyor.
Uygulanmakta olan aşırı genişleyici para ve gelirler politikalarından hızlı bir U dönüşü yapılmazsa, enflasyonun kendiliğinden düşmesini sağlayacak baz etkisi dışında bir neden görmüyoruz. Sene sonu dolar kurunu 17 TL aldığımız baz senaryoda, 2022 enflasyonunu %40 olarak güncelliyoruz. 2023 yıl sonu enflasyon beklentimizi ise %17’ye çekiyoruz.
Serhat Gürleyen, Araştırma Direktörü
Dağlar Özkan, Ekonomist
