Haziran ayında tüketici enflasyonu (TÜFE) aylık %1,6 (Mayıs %3,4, Nisan %3,2) ile İTO İstanbul enflasyonunun (%3,4), piyasanın ortalama tahmininin (%2,2) ve İş Yatırım öngörüsünün (%1,95) çok altında geldi. Yıllık enflasyon ise 3,9 yüzde puan düşerek %71,6 seviyesine geriledi. 143 mal ve hizmet alt grubunun aylık enflasyonları medyan değeri %1,2’ye (Mayıs %2,5, Nisan %2,5), yani 2021 Eylül ayından bu yana en düşük seviyesine geriliyor.
İTO İstanbul ve TÜFE Türkiye enflasyonları arasındaki fark geçtiğimiz yıl genelinde azalmıştı. Haziran ayında makasın yeniden açılması büyük oranda İBB ve iştiraklerinin su tarifesi, otopark ve Halk Ekmek fiyatlarına uyguladığı zamlardan kaynaklanıyor. Giyim fiyatlarında ise İTO ve TÜFE arasında daha yapısal bir ayrışma grülüyor.
Manşet veride tahminimiz ve gerçekleşme arasındaki fark giyim (%-0,6), eğlence (%0,3), lokanta ve otel (%3,1) gruplarında öngördüğümüzden düşük fiyat artışlarından kaynaklanıyor. Bu gruplarda aylık fiyat artışı son 5 yılın Haziran ayı ortalamasından daha düşük. Buna karşın konut (%3,8), eğitim (%3,5) ve sağlık (%1,7) gruplarında aylık fiyat artışı hem beklentimizden ve 5 yıllık ortalamalardan yüksek.
Gıda enflasyonu (%1,8) ise TEPAV (%1,7) hesaplaması ve İş Yatırım tahmini (%2,0) ile uyumlu, CEFIS online fiyatlar endeksi (%4,2) ve İTO İstanbul (%2,7) hesaplamalarından düşük, Türk-İş Ankara mutfak enflasyonu (%0,1) hesaplamasından yüksek açıklandı.
LOESS yöntemi ile mevsimsellikten arındırdığımız aylık çekirdek enflasyon göstergelerinde Mayıs ayına göre sert gerileme görüyoruz. Gıda ve enerji fiyatlarını dışlayan çekirdek C endeksi %2,0 (Mayıs %3,8, Nisan %3,6), işlenmemiş gıda ve enerjiyi hariç tutan çekirdek B endeksi ise %2,2 (Mayıs %3,8, Nisan %3,3) seviyesine geriliyor.
Bu mutlu tablo ağırlıklı olarak düşük mal enflasyonundan kaynaklanıyor. Mevsimsel düzeltmemize göre gıda ve enerji hariç mal enflasyonu aylık %0,4 (Mayıs %3,4, Nisan %3,5) dayanıklı mal enflasyonu %-0,3 (Mayıs %2,2, Nisan %2,4) seviyesinde.
Buna karşın mevsimsel düzeltilmiş hizmet enflasyonu %3,5 (Mayıs %4,1, Nisan %4,3) gibi çekirdek göstergenin 2 katına varan yüksek bir seviyede. Yüksek hizmet enflasyonunda kira enflasyonunun %5,2 (Mayıs %5,5, Nisan %4,9) ile ayrışması belirleyici. Lokanta yemek fiyatları enflasyonu önceki aya göre 2,3 yüzde puan gerilese de %3,0 (Mayıs %5,3, Nisan %5,3) ile manşet üstü bir oranda.
Özel kapsamlı enflasyon göstergelerine uyguladığımız mevsimsel düzeltmeyi (i) resmi kurumlara göre yöntem farklılıkları ve (ii) enflasyon verilerinde son 3 yılın yapısal kırılması sebebiyle iskontolu okuyoruz. Yine de genel resim Mayıs ayına göre sert gerileyen mal enflasyonuna ve sınırlı iyileşen hizmet enflasyonuna işaret ediyor.
Haziran verisi parasal sıkılaşma ve yatay seyreden nominal kur sayesinde enflasyon eğiliminin gerileyeceği görüşümüzü haklı çıkardı. Temmuz ayında bu tablo elektrik, sigara, alkol ve akaryakıt gibi yönetilen ve yönlendirilen fiyatlara kamunun yaptığı zamlarla bozulacak. Elimizdeki sınırlı bilgi ile Temmuz’da aylık enflasyonunun %3,3 civarında gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Ay sonunda anketleri yanıtlarken bu rakamı güncelleyeceğiz.
Temmuz ayındaki geçici durum bir yana kur istikrarı, ihracat pazarlarında artan rekabet ve yurtiçi talepte yavaşlamanın enflasyonun ana eğilimin aşağı çekecek. Ağustos-Aralık döneminde TÜFE endeksinin aylık ortalama %2,3 artacağını tahmin ediyoruz. Bu tahminimizi oluştururken yılsonu dolar kurunu 37,00 TL varsayıyoruz.
Beklediğimizden düşük Haziran verisine rağmen uluslararası petrol fiyatlarındaki artış nedeniyle yılsonu enflasyon tahminimizi (%44) ile TCMB’nin iyimser öngörüsünün (%38) 6 puan üzerinde tutmaya devam ediyoruz. Ancak kurun seyri ve ekonomik yavaşlama sinyalleri tahminimiz üzerinde ölçülü bir aşağı yönlü risk yaratıyor.
Serhat Gürleyen, Araştırma Direktörü
Dağlar Özkan, Ekonomist